بیخوابی و روشهای درمان اختلال خواب
تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۷۲۷۰۳۱
بیخوابی از آن آشفتگیهایی است که تقریبا همه افراد درجاتی از آن را در مقطعی از زندگی خود تجربه میکنند. البته از نقطهنظر پزشکی، بیخوابی معمولا یک اختلال جدی نیست. ولی همین کمبود خواب میتواند روند طبیعی زندگی ما را به هم بریزد.
به گزارش گروه رسانه های بیباک، اگر بیخوابی به مدت طولانی تجربه شود، میتواند به مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی و اضطراب ختم شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ابتلا به بیماری بیخوابی
به هر گونه مشکل در به خواب رفتن، بیدار شدن مکرر در خلال شب و همراه با ناتوانی یا اشکال در به خواب رفتن دوباره، بیدار شدن خیلی زود در صبح و خوابی که باعث تجدید قوای فرد نشود، بیخوابی گفته میشود.
البته گاهی مشکلات خواب فرد به طور مستقیم با وضعیت سلامت و بیماری او ربطی ندارد (در بیخوابی اولیه). گاهی نیز مشکلات خواب فرد بهطور ثانویه به علل دیگری مانند یک بیماری مربوط است. از این رو میتوان بیخوابی را به دو دسته روحی، روانی و با علل پزشکی و بیماریها تقسیم کرد.
چه بیماریهایی بیخوابی میآورند؟
بیماریهای جسمی که میتوانند باعث بیخوابی شوند عبارتند از سینوزیت یا حساسیتها، مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس،مشکلات غدد درونریز مانند پرکاری تیروئید، آرتروز، آسم، بیماریهای مغز و اعصاب مانند بیماری پارکینسون و آلزایمر، درد کمر یا سایر دردهای مزمن.
افراد مبتلا به اضطراب و تنشهای روحی، شاغلان شیفت شب یا افراد مسن به علت بیماریهای شایع سنین بالا، بیشترین افراد در معرض ابتلا به اختلالات خواب هستند. در واقع، بیشتر بزرگسالان در مواقع پرتنش زندگی دچار اختلال خواب میشوند.
بیخوابی با چاشنی اضطراب
اضطراب از طریق تنشهای روحی شدید، درگیر شدن در افکار وقایع گذشته، نگرانی بیش از حد در مورد آینده و غرق شدن در مسئولیتهای زندگی میتواند عامل بیخوابی باشد.
اضطراب ممکن است با اشکال در به خواب رفتن یا بیدار شدن از خواب در طول شب و عدم تمایل به بازگشت به خواب همراه باشد. کار کردن در منزل و اواخر شب و ادامه استرسهای کاری در منزل، خواب بعدازظهر طولانیمدت، کار کردن در مشاغلی که شیفتی هستند و نیز یک شب بیدار بودن مانع به خواب رفتن در شب بعد میشود.
تست تشخیص بیخوابی وجود دارد؟
تست قطعی برای تشخیص بیخوابی وجود ندارد، اما پزشکان از ابزارهای مختلفی برای تشخیص و اندازهگیری علائم بیخوابی استفاده میکنند که بعضی از آنها شامل پرسیدن سوالات، شرححال، پرسشنامهها، انجام برخی آزمایشهای خون یا انجام مطالعه خواب شبانه است. همه این آزمایشها به پزشک کمک میکند تا برنامه درمان مناسب را ارائه کند.
رفتار اختلال خواب با رفتار درمانی یا دارو؟
گرچه به طور معمول خیلیها از درمان دارویی برای رفع بیخوابی البته با تجویز متخصص بهره میبرند، اما روشهای روانی و رفتاری نیز میتواند برای درمان بیخوابی مفید باشد.
آموزش آرامسازی، کنترل محرک، محدودیت خواب، و رفتار درمانی شناختی چند نمونه از این روشها هستند. تمرینات تنفسی، تمرکز حواس، تکنیکهای مدیتیشن و شنیدن اصواتی خاص قبل از خواب، میتوانند در به خواب رفتن و نیز ادامه خواب نیمه شب کمک کنند.
رفتاردرمانی شناختی (CBT) شامل تغییرات رفتاری (مانند نگه داشتن یک خواب منظم یا کاهش زمان چرتزدن بعدازظهر) و سایر روشهای درمانی روانشناختی میشود.
درمانهای دارویی متنوعی نیز برای درمان بیخوابی وجود دارد. البته تعیین این که کدام دارو ممکن است برای فرد مناسب باشد به علائم بیخوابی او و بسیاری از عوامل مختلف سلامت بستگی دارد. به همین دلیل است که به هیچ وجه نباید خودسرانه و بدون تجویز پزشک از این داروها استفاده کرد.
داروهای درمان بیخوابی شامل بنزودیازپینها، خوابآورهای غیربنزودیازپین و آگونیستهای گیرنده ملاتونین میشود.
تکنیک اصلاح الگوی خواب
نباید تا زمانی که احساس نیاز به خواب ندارید وارد رختخواب شوید و از رختخواب فقط برای خواب استفاده کنید (نه برای خواندن، تماشای تلویزیون و غذا خوردن.)
نباید بیش از 20 دقیقه در رختخواب بیدار بمانید. اگر بعد از 20 دقیقه بیدار ماندید، باید اتاق خواب را ترک کنید و فعالیتهایی مانند خواندن یا گوش دادن به موسیقی آرامش بخش انجام دهید.
نباید کارهایی انجام دهید که شما را وادار به بیداری میکند؛ مانند غذاخوردن دیر هنگام یا تماشای تلویزیون.
اختلالات خواب ممکن است بلافاصله بهبود نیابند. با این حال، خوابآلودگی در طول شبهای متوالی خود باعث تسهیل فرآیند به خواب رفتن در شبهای بعد میشود.
مصرف خودسرانه دارو اختلال خواب میآورد
شاید ندانید که در بیشتر مواقع، اختلالات خواب و بیداری بدون دارودرمانی و از طریق تغییر الگوی تغذیهای رفع میشود و مصرف خودسرانه دارو برای درمان اختلالات خواب ممکن است عوارض زیادی به همراه داشته باشد.
عباس کبریاییزاده، متخصص سمشناسی و عضو هیات مدیره انجمن علمی داروسازان ایران در این بارهمیگوید: در بیشتر مواقع اختلالات خواب و بیداری بدون دارو درمانی و از طریق تغییر الگوی تغذیهای همچون تغییر انواع نوشیدنیها و غذاها همچنین تغییر ساعات بیداری برطرف میشود. متاسفانه اغلب همکاران روانپزشک از طریق داروهای غیردارویی تلاش میکنند مشکلات اختلالات خواب را حل کنند. در حالی که پناه آوردن به داروها و مصرف خودسرانه آن تا مدتها میتواند عوارض جبرانناپذیری بر جای بگذارد.
این متخصص درباره عوامل موثر در بروز اختلالات خواب میافزاید: در مواردی که یک فرد در شروع به خواب رفتن دچار مشکل است یا خوابهای کوتاه دارد و به مرحله اصلی خواب عمیق نمیرسد، عموما عوامل محیطی و فعالیتهای روزمره تاثیرگذار است. البته عوامل بیو شیمیایی متعدد، بیماریهای مختلف جسمی و روانی نیز در فرآیند خواب تاثیر میگذارد.
وی با اشاره به مهمترین روشهای کنترل این اختلالات میگوید: این روشها شامل از بین بردن عوامل استرسزا و مخدوشکننده خواب میشود؛ عواملی چون استرس و خستگیهای زیاد، رژیمهای غذایی مختلف، استفاده از محرکهای سیستمهای اعصاب مرکزی مثل کافئین یا برخی داروها.
منبع:جام جم
رسانهها
منبع: بی باک نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.bibaknews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «بی باک نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۷۲۷۰۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۷ عاملی که که علائم بیماری پارکینسون را بدتر میکنند
ایتنا - بیماری پارکینسون وضعیتی است که منجر به مشکلاتی در حرکت، خواب، سلامت روان و غیره میشود. هیچ درمان کاملی تا کنون برای آن ابداع نشده است، اما داروها و درمانهایی برای کاهش علائم آن مانند لرزش، مشکل در صحبت کردن و انقباضات دردناک عضلانی وجود دارد.
بیماری پارکینسون چیست؟
این بیماری یکی از شایعترین اختلالات سیستم عصبی به حساب میآید که نخستین بار از سوی دانشمند بریتانیایی دکتر جیمز پارکینسون در سال ۱۸۱۷ میلادی توصیف شد و نام وی بر روی این بیماری قرار گرفت.
در پارکینسون، که یک بیماری پیشرونده مزمن است، افراد مبتلا به لرزش در اندامها و کندی حرکت میشوند. در ادامه روند بیماری مبتلایان ممکن است دچار اختلالات حافظه و تغییر رفتاری شوند. این در شرایطی است که مشکلات روان از جمله استرس و افسردگی نیز در مبتلایان بسیار شایع است و حدود یک سوم این افراد با دیابت دست و پنجه نرم میکنند.
دکتر آدیتیا گوپتا، جراح مغز و اعصاب، در این باره میگوید: «این بیماری زمانی رخ میدهد که سلولهای عصبی در مغز، به ویژه در بخش ‘توده سیاه’ به تدریج از کار میافتند یا میمیرند. این سلولها دوپامین تولید میکنند که یک انتقالدهنده عصبی ضروری برای هماهنگی حرکات بدن است. با کاهش سطح دوپامین، افراد مبتلا به پارکینسون دچار لرزش، سفتی، کندی حرکت و اختلال در تعادل و هماهنگی اجزای بدن میشوند.»
علت دقیق بیماری پارکینسون هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که عامل ژنتیکی میتواند در ابتلا به آن نقش داشته باشد.
سن یک عامل خطر مهم در پیدایش این بیماری است. پارکینسون عموما برای سنین پس از ۶۰ سال مشاهده میشود اما بر اساس آمارها حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد حتی پیش از ۵۰ سالگی هم به این بیماری مبتلا میشوند. در اروپا تخمین زده میشود بین ۱ تا ۲ درصد از افراد بالای ۶۵ سال مبتلا به بیماری پارکینسون باشند.
علائم بیماری پارکینسون چیست؟
علائم بیماری پارکینسون می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد اما معمولا شامل مواردی نظیر لرزش به خصوص در دستها، بازوها یا پاها، سفتی یا به اصطلاح چوبشدگی عضلات، کندی نابهنجار حرکت ماهیچهها یا کندی حرکت، بیثباتی وضعیتی که منجر به مشکلات در حفظ تعادل میشود، تغییر در گفتار، نوشتار یا حالت چهره است.
علاوه بر اینها علائم اختلال در روان فرد نیز نظیر افسردگی، اضطراب و اختلالات خواب میتوانند از جمله اختلالات در خواب باشند.
چه چیزی میتواند علائم بیماری پارکینسون را بدتر کند؟
در صورت ابتلا به پارکینسون، مواردی وجود دارند که میتوانند این بیماری را بدتر کنند. این عوامل عبارتند از:
۱. استرس: واکنش طبیعی بدن به استرس شامل افزایش تنش عضلانی و بالا رفتن ضربان قلب است که میتواند باعث تشدید لرزش و سفتی عضلات در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون شود.
تکنیکهای مدیریت استرس مانند تمرکز حواس، مدیتیشن و تمرینهای تمدد اعصاب میتوانند با تقویت و آرام کردن سیستم عصبی به کاهش این اثرات کمک کنند.
۲. کمخوابی: خواب ناکافی یا بیکیفیت، ریتم طبیعی بدن را مختل میکند و منجر به افزایش خستگی و بدتر شدن علائم حرکتی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون میشود. فراهم کردن زمینه خواب خوب و رسیدگی به اختلالات خواب با کمک پزشک برای مدیریت علائم پارکینسون بسیار مهم است.
۳. بیماری یا عفونت: هر گونه بیماری یا عفونت میتواند استرس بیشتری را بر بدن وارد کند و منجر به بدتر شدن موقت علائم پارکینسون شود. برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مهم است که به سرعت به هر گونه بیماری یا عفونت رسیدگی کنند و مراقب حفظ سلامت کلی خود باشند.
۴. زمان یا دوز دارو: زمان و دوز مناسب داروها برای مدیریت موثر علائم پارکینسون ضروری است. اگر داروها طبق دستور مصرف نشوند، در کنترل علائم ممکن است نوسان رخ دهد.
۵. تغذیه نامناسب: سوءتغذیه یا کمآبی می تواند بر جذب دارو و سلامت کلی تأثیر بگذارد و به طور بالقوه علائم پارکینسون را بدتر کند. حفظ یک رژیم غذایی متعادل متشکل از غذاهای مغذی میتواند موثر باشد و اثربخشی داروهای پارکینسون را افزایش دهد.
۶. عدم تحرک: فقدان فعالیت بدنی میتواند به سفتی و ضعف عضلانی و بدتر شدن علائم حرکتی کمک کند. این در حالی است که ورزش منظم و حرکات کششی میتواند به بهبود تحرک، تعادل و عملکرد کلی بدن کمک کند. ترشح اندورفین در نتیجه ورزش نیز میتواند به کاهش علائم افسردگی و اضطراب یاری برساند.
۷. داروهای خاص: برخی داروهای خاص مانند داروهای ضد روانپریشی، ضد تهوع و ضد افسردگی میتوانند با سطح دوپامین تداخل کرده یا علائم حرکتی را تشدید کنند.
علائم پارکینسون چگونه مدیریت میشوند؟
مدیریت علائم پارکینسون معمولاً شامل ترکیبی از داروها، فیزیوتراپی، گفتار درمانی و اصلاح سبک زندگی است.
داروها با افزایش سطح دوپامین در مغز یا تقلید اثرات آن، علائم حرکتی را کم میکنند. فیزیوتراپی و برنامههای ورزشی از طرف دیگر میتوانند تحرک، انعطافپذیری و تعادل را بهبود بخشند.
همزمان گفتار درمانی میتواند در برخورد با مشکلات گفتار و بلع کمک کند. گروههای حمایتی و مشاوره نیز میتوانند توصیههای عملی برای مقابله با چالشهای زندگی با پارکینسون ارائه دهند.
کارشناسان میگویند برای تنظیم برنامههای درمانی و رسیدگی به هرگونه علائم یا عوارض مرتبط با بیماری پارکینسون، نظارت منظم توسط پزشک ضروری است.